Emoties op je werk (deel 2): Angst

Emoties op je werk moet dat nu echt?

Nou nee, ‘moeten’ zeker niet, het is wel goed om te beseffen dat emoties er toch zijn. Klein of groot, ze zijn er, bij jou en bij de ander. Dan kan je er maar beter mee leren omgaan, nietwaar? Er is een hele lijst aan emoties, deze blog gaat over boosheid: ik ben boos!

Emoties hebben een functie. Zoals de maag, de lever en de nieren een functie in ons lichaam hebben, zo hebben emoties ook een rol. Emoties kun je beschouwen als boodschappers: emoties geven je aan wat jouw werkelijke behoeften en verlangens zijn. Daarnaast geven emoties jouw grenzen aan.

Emoties geven de richting aan en wijzen je de weg, als je er naar luistert. Niet iedereen is vanzelfsprekend ‘blij’ met zijn of haar emoties. In onze cultuur hebben we de mentaliteit van ‘aanpakken’ en ‘niet zeuren, maar doen’. Gevoelens ervaren we soms nog als lastig, moeilijk en/of ingewikkeld óf we hebben geleerd deze te negeren, te rationaliseren of weg te stoppen.

Wat kunnen emoties je zoal vertellen? In deze blog uitgelicht:

Emoties: het nut van angst

Angst is een emotie die wordt veroorzaakt door een waargenomen of vermeende bedreiging en angst leidt tot vermijding of ontwijking van de oorzaak ervan. Angst wordt beschouwd als een basaal overlevingsmechanisme, als reactie op een specifieke prikkel als pijn of dreiging van gevaar. Dit laatste kan, bij een confrontatie met die prikkel of juist bij ontwijking daarvan, een vecht- of vluchtreactie tot gevolg hebben.

Angst zorgt voor de overleving van je fysieke lichaam. Nu leven wij in een maatschappij die behoorlijk veilig is en toch is angst voor veel mensen de bepalende en vooral beperkende factor in hun leven. Waarom is dat?
Ons oerbrein is continue de omgeving aan het afspeuren op potentieel gevaar, wij denken overal gevaar te zien. Als ons fysieke lichaam niet in gevaar is, dan bekommeren wij ons wel over onze identiteit of over onze bestaanszekerheid: het mogelijke verlies van ons huis, baan of partner en meer. Hierbij heeft angst twee componenten waarmee je kan schuiven:

Schuif 1: Hoe reëel zijn je angsten?

Wat gebeurt er nu echt wanneer je bijvoorbeeld een presentatie gaat geven? Waaruit blijkt nu echt dat je baas vindt dat je iets moet kunnen dat je nu nog niet kan? Of welke feitelijkheden maken dat het reëel is te denken dat je partner je niet meer leuk vindt? Het kan soms helpen even een reality check te doen, want zoals Roosevelt al zei: the only thing we have to fear is fear itself.

Schuif 2: Hoe capabel acht jij jezelf je angsten te overwinnen?

Er was ooit een prachtige reclame van een ondernemer die ‘s nachts wakker lag met geldzorgen. Zijn vrouw reageerde door te zeggen: “Dan verkoop je toch je boot?”. Waarop de man riep: “Dát had je nou niet moeten zeggen!”.

En daar zit nu juist de crux, want hoe erg is het om te leven zonder boot? Wanneer het je lukt de verandering in de buitenwereld (geen boot) congruent te maken met een verandering in de binnenwereld (wat fijn om de boot te verkopen: geen werk/kosten meer aan onderhoud, etc.) dan is de angst geneutraliseerd.

Wanneer angst tot verstarring leidt

Bij extreme angst kan verstarring en desoriëntatie optreden. In zo’n staat is er geen ruimte voor leren en progressie, dat wil je dus voorkomen. Er is dan ook een gebrek aan veiligheid. Zaak is dan om voldoende veiligheid op te zoeken, zodat je kan opladen en kan groeien in de nieuwe situatie. Wanneer je graag in het openbaar wil leren spreken, dan is wat vaker je mening geven in de vergadering wellicht een betere optie dan jezelf aan te melden als spreker voor een congressen met 1000 toehoorders. Het is handig om te weten waar de stretch en waar de stress zit.

Hoe herken je angst?

Welke emoties zijn allemaal aanverwant aan angst?
Nervositeit, gestrest, verontrust, aarzeling, alert, op je hoede, ongerust, zenuwachtig, gespannen, gejaagd en ongemak zijn allemaal lichte vormen van angst. Goed om te herkennen, want dat kan een aanleiding zijn om juist een stap te zetten en nieuwe dingen aan tet leren!
Wanneer er sprake is van wantrouwen, radeloosheid, ontreddering, paniek, verlamming of hulpeloosheid, dan is het beter om een stapje terug te doen: er is dan meer veiligheid nodig om de volgende stap te zetten.
Angst is dus een goede raadgever om na te gaan of er voor jou voldoende veiligheid is om nieuwe dingen aan te gaan, om te kunnen leren.

Veel succes toegewenst met het ontmaskeren van je angsten! In de volgende blog meer over verdriet.

Roland Breedveld

Wil je hier meer over leren?

In onze NLP Business & Leiderschap Practitioner en in onze NLP Master Practitioner besteden we uitvoerig aandacht aan de rol van emoties. En emoties zijn welkom in al onze trainingen :). Wil je er meer over lezen? Vera Helleman beschrijft in de Emotie Encyclopedie meer dan 350! emoties. Top boek om te lezen of om gewoon te hebben.