Emoties op je werk (deel 1): IK BEN BOOS!

Emoties op je werk moet dat nu echt?

Nou nee, ‘moeten’ zeker niet, het is wel goed om te beseffen dat emoties er toch zijn. Klein of groot, ze zijn er, bij jou en bij de ander. Dan kan je er maar beter mee leren omgaan, nietwaar? Er is een hele lijst aan emoties, deze blog gaat over boosheid: ik ben boos!

Emoties hebben een functie. Zoals de maag, de lever en de nieren een functie in ons lichaam hebben, zo hebben emoties ook een rol. Emoties kun je beschouwen als boodschappers: emoties geven je aan wat jouw werkelijke behoeften en verlangens zijn. Daarnaast geven emoties jouw grenzen aan.

Emoties geven de richting aan en wijzen je de weg, als je er naar luistert. Niet iedereen is vanzelfsprekend ‘blij’ met zijn of haar emoties. In onze cultuur hebben we de mentaliteit van ‘aanpakken’ en ‘niet zeuren, maar doen’. Gevoelens ervaren we soms nog als lastig, moeilijk en/of ingewikkeld óf we hebben geleerd deze te negeren, te rationaliseren of weg te stoppen.

Wat kunnen emoties je zoal vertellen? In deze blog uitgelicht:

Emoties: Het nut van boos zijn

Boos zijn of Boosheid is een emotie dat ons duidelijk maakt dat in het contact tussen jou en de ander een grens wordt overschreden. Deze emotie geeft ook de energie om op dat moment te handelen.
Er is een groot verschil tussen boos zijn en de escalatie hiervan. Boosheid is dus géén agressie of een woede uitbarsting.

Als je niet goed hebt geleerd om je emoties te tonen (je werd bijvoorbeeld gecorrigeerd als je boos werd, je kreeg alleen een reactie als je aardig deed of je zag dat het slecht afliep met mensen die boos waren), dan heb je een grote kans dat je je boosheid nu niet zo helder kunt inzetten. Het zou dan zomaar kunnen dat je je boosheid pas kunt uiten als het escaleert, waarmee het een uitval van woede, razernij, of een uitbarsting wordt. Je bent dan geneigd om te lang mee te bewegen met de ander, om aardig gevonden te willen worden, je bent misschien zelfs bang dat de ander boos wordt op jou als jij boos wordt.

In tegenstelling tot boosheid waarbij je je eigen grens aangeeft en beschermt, is een uitval van woede niet meer een bescherming van je eigen grens, maar een beschadiging van de grens van de ander. Slecht omgaan met grenzen wil dus zeggen: slecht omgaan met boosheid.

Hoe herken je bij jezelf niet functionele boosheid?

Het volgende kan gebeuren als je niet goed hebt leren omgaan met je eigen gezonde boosheid:

• Je kunt je boosheid wegstoppen, je schermt jezelf af voor je boosheid en omdat dit je veel energie kost, raak je doodop. Daarnaast zorgt het niet erkennen van je boosheid ervoor dat je zware/ depressieve gevoelens krijgt;
• Wat ook kan gebeuren, is dat je je boosheid opspaart. Dan is het alsof je zegeltjes plakt in een zegelboekje. Elke keer als je je boosheid negeert, is dat één geplakt zegeltje. Tot het boekje vol is en het hele boekje in één keer wordt geïncasseerd. Dat is dan een uitbarsting, geen zuivere boosheid. De boosheid is dan zo groot als het hele zegelboekje geworden, terwijl hij alleen ging over het laatste zegeltje, het laatste incident;
• Je richt je emotie niet op degene die je grens beschadigde, maar op jezelf of op iemand op wie je het makkelijker vindt om boos te worden. Dat kan bijvoorbeeld een huisdier zijn of je partner in plaats van een collega. Realiseer je je dan in ieder geval dat je uitbarsting niet ok was en de ander mogelijk beschadigde.

Boos zijn: Wat werkt wel?

Wil je dit in het vervolg voorkomen, dan is het dus niet functioneel je emotie van boos zijn nog verder weg te drukken. Het is belangrijk eerder bij jezelf te herkennen wanneer jouw grens wordt overschreden en hier dan vroegtijdig uiting aan te geven. Geef dus aan dat iets te ver voor je gaat, dat iets je irriteert, dat het er nu echt even niet meer bij kan, dat je boosheid voelt opkomen of hoe jij dat op dat moment dan ook ervaart.

Hoe herken ik boos ‘light’?

Lichte vormen van boosheid zijn:
Ergernis, ongeduld, frustratie, opgefokt, eigenwijs, kriegelig, rusteloos, opstandig of juist verslagen, ontmoedigd, opgeven. Herkenbaar?

Veel succes met het (leren) aangeven van je grenzen! In de volgende blog meer over angst.

Roland Breedveld

Wil je hier meer over leren?

In onze NLP Business & Leiderschap Practitioner en in onze NLP Master Practitioner besteden we uitvoerig aandacht aan de rol van emoties. En emoties zijn welkom in al onze trainingen :). Wil je er meer over lezen? Vera Helleman beschrijft in de Emotie Encyclopedie meer dan 350! emoties. Top boek om te lezen of om gewoon te hebben.