NLP techniek uitgelicht: Waarnemingsposities; de kracht van het perspectief

Door een situatie vanuit verschillende posities te bekijken, krijg je meer inzichten in de belevingswereld van de ander, meer begrip voor de situatie als geheel en meer keuzevrijheid in jouw mogelijke omgang ermee. Je wordt flexibeler en effectiever in je communicatie en je gedrag. Het model van de waarnemingsposities is ook niet voor niks één van de basis modellen van NLP. Lees in dit artikel hoe dit model werkt.

De waarneminsposities hebben te maken met verschillende gezichtspunten die je kunt innemen in relatie tot iemand anders. Gregory Bateson zei:

“Om een situatie zo goed mogelijk te kunnen beoordelen, is het belangrijk om deze situatie vanuit minimaal drie verschillende invalshoeken te benaderen.”

De eerste positie: Geassocieerd in jezelf

Het gaat om je eigen gezichtspunt, zoals je het ziet door je eigen ogen. Je hoort met je eigen oren, filtert de binnenkomende informatie door middel van je eigen overtuigingssysteem. Je denkt alleen maar: “op wat voor manier word ik door onze relatie beïnvloed?” Wanneer je praat, doe je dat in eerste persoon enkelvoud: “Ik zie,” “Ik voel,” enzovoorts. Je voelt alleen je eigen emoties, niet die van iemand anders. Je weet wat je voelt, wat je wilt en welke keuzes je wilt maken om authentiek en congruent jezelf te kunnen zijn.

De tweede positie: Geassocieerd in de ander

Betekent dat je geassocieerd bent in de ander, je bekijkt de situatie door de ogen van de ander en probeert je de wereld voor te stellen zoals de ander deze ziet. Het is alsof je even uit je eigen lichaam stapt, in het lichaam van de ander en dat je zo, voor even, die ander wordt. Je neemt ook het gehele wereldmodel van de ander aan.

Door op die manier in de schoenen van de ander te gaan staan, de wereld door zijn of haar ogen te bekijken, je voor te stellen dat je zijn of haar emoties ervaart, is het mogelijk om empathie en compassie te laten ontstaan.

Het geeft begrip, maakt het makkelijker de vooronderstelling te begrijpen: achter elk gedrag zit een positieve intentie. Ik kan me in deze positie bewust worden van de beperkingen en de intenties van de ander.

De derde positie: Gedissocieerd van jezelf en de ander

Is gedissocieerd van jezelf en de ander, vaak ook de observator- of helikopterview genoemd. In de derde positie heb je weet van de gezichtspunten van de eerste en de tweede positie. Je bekijkt als het ware van een afstand wat er in de relatie gebeurt, je ziet tegelijkertijd jezelf en de ander. In deze positie gaat het veelal om structuren. De derde positie is bij uitstek geschikt om leerervaringen op te doen

Oefening

Wil je hiermee oefenen?  Neem voor deze oefening een gesprek in gedachten met iemand waar je het niet goed mee kan vinden of een gesprek waar je heel veel moeite hebt ervaren met de ander. Markeer dan met post-its de drie posities op de vloer, of gebruik verschillende stoelen. Het is belangrijk dat je voor de drie posities echt drie andere plekken markeert: het helpt je om je te te kunnen verplaatsen in de verschillende posities. Je kan alleen oefenen, of met een vriend/ vriendin, huisgenoot of partner. De oefening gaat als volgt:

Begin met de 1e positie
Stel jezelf of je begeleider de volgende vragen:

Wat zie je?
Wat hoor je ( de ander zeggen?)

Wat denk je ?

Wat voel je ?
wat is belangrijk voor je?

Ga dan naar de 2e positie
Verplaats je letterlijk in de ander, bekijk de hele situatie alsof je door de ogen van de ander kijkt en beschrijf de hele situatie vanuit het standpunt van de ander. Sta in zijn schoenen.

Wat zie je?
Wat hoor je ( de ander zeggen?)

Wat denk je ?

Wat voel je ?
wat is belangrijk voor je?

Ga dan naar de 3e positie
Beschrijf het gesprek vanuit deze positie. Leun naar achter met je lichaam, bekijk de situatie vanuit de helicopterview en stel jezelf de volgende vragen:

Wat valt me op als ik naar deze situatie kijk?
Welk advies zou je hem/haar (jezelf) geven?

Wanneer je dit hebt gedaan hebt, ga dan terug naar de 2e positie en stel jezelf de volgende vragen:

Welke positie neem je het gemakkelijkst aan?
Wat verandert er door in de verschillende posities te stappen in de beoordeling die je hebt/had ten aanzien van de interactie?
Welke nieuwe informatie is er boven gekomen – iets waarvan je je van te voren niet bewust was?
Welke tip zou je met deze nieuwe kennis aan jezelf geven?
Hoe zijn je keuzemogelijkheden vergroot?
Welke positie zou je wat vaker kunnen inzetten danwel onderzoeken ?

Heb je al eens van NLP gehoord, maar blijft het voor jou vaag wat het precies inhoudt, wat je ermee kunt bereiken en hoe je het praktisch toepast? Neem nu de gelegenheid om vrijblijvend kennis te maken met NLP en ontdek hoe wij bij JBBX deze effectieve aanpak gebruiken om jouw persoonlijke groei te bevorderen.